Pasyjne Misterium Muzyczne - „Plankty polskie i dawne śpiewy pasyjne”

Zespół Wokalny Filharmoników Krakowskich

Justyna Grabowska - wirginał
Aleksandra Kauf-Tyrała - suka biłgorajska, fidel płocka
Maria Klich - lira korbowa

Piotr Piwko - kierownictwo artystyczne

Planctus, plankt (planctus – narzekanie, płacz) to lamentacja – charakterystyczny dla literatury średniowiecznej utwór poetycki wyrażający żal, ból i rozpacz po stracie bliskiej osoby. Plankt jest szczególnym rodzajem średniowiecznej lamentacji z uwagi na to, iż łączy on opłakiwanie z zachęcaniem odbiorców do współuczestnictwa w cierpieniu.

W średniowieczu plankty były zazwyczaj obecne w obrzędach pogrzebowych oraz w obchodach Wielkiego Tygodnia, dlatego stanowiły często część liturgii Wielkiego Piątku i wykorzystywane były w misteriach pasyjnych. Największe uznanie zyskały w baroku (w średniowiecznej literaturze polskiej gatunek ten reprezentuje tak zwany Lament świętokrzyski).
Planctus miał w wieku XIV dwa zastosowania: albo wygłaszany był po widowisku pasyjnym, albo wplatano go w dialogi wielkopiątkowe lub wielkotygodniowe.
Pewne pieśni z wieku XVI były zapewne fragmentami planktu wyjętego z dramatu. Na tej drodze rozwijały się i w dalszych wiekach pieśni związane z Męką Pańską.
„Żale” wieku XVII i XVIII różnią się od pierwowzoru średniowiecznego w pewnym stopniu, ale z drugiej strony stanowią w jakimś zakresie jego kontynuację.
Nie ulega wątpliwości że głównym źródłem inspiracji planktów okresu baroku były wszelkiego rodzaju rozważania i rozmyślania o Męce Pańskiej.

W programie koncertu znajdą się polskie zabytki pasyjnej muzyki wokalnej, a więc wybrane plankty – zebrane, opracowane i wydane w zbiorze Plankty polskie [PWM 1968] oraz inne dawne polskie śpiewy pasyjne (między innymi pochodzących ze  zbiorów opactwa sióstr benedyktynek staniąteckich).