Uniwersum Królów | wernisaż

Wernisaż otworzył Andrzej Zarych, dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ, który podkreślił wyjątkową rolę programu LABIRYNT HISTORII w przybliżaniu dziejów i inspirowaniu do refleksji nad przeszłością w sposób interdyscyplinarny – poprzez spotkanie nauki, sztuki i edukacji. Za koncepcję i aranżację wystawy odpowiada dr Maria Molenda – pomysłodawczyni LABIRYNTU HISTORII, od dwóch dekad konsekwentnie budująca jego artystyczny i edukacyjny wymiar. Tym razem wraz z zaproszonymi twórcami: Wacławem Jagielskim, Dorotą Kriger, Wojciechem Łubianką, Marią Molendą, Igą Ordyniec, Renatą Popiół, Aleksandrą Skowronek i Maciejem Walaskiem, stworzyła przestrzeń, w której historia królów staje się opowieścią o ludzkiej naturze, władzy, emocjach i duchowości. Słowo wstępne do wystawy przygotował prof. Marcin Starzyński, który przywołał w refleksyjny sposób znaczenie symboliki królewskiej w historii Polski.

Kuratorska koncepcja Marii Molendy łączy dzieła o różnorodnej formie i symbolice – od historycznych przedstawień po współczesne metafory. Tworząc spójną opowieść o naturze królewskiej władzy, artystka zestawia ze sobą obrazy, rzeźby, instalacje, kolaże i reprodukcje ukazując w nich zarówno majestat, jak i ludzką stronę władców. Na wystawie można zobaczyć jej własne kolaże z serii „Lewocza królów” (ze zbiorów Muzeum Spiskiego w Lewoczy, Słowackie Muzeum Narodowe) oraz intrygującą instalację „Tron władzy”, w której pojawia się luksusowa tkanina drap d’honneur – replika renesansowego brokatu wykonana w słynnych weneckich warsztatach Luigiego Bevilacqua, działających od 1875 roku.

Ekspozycja otwiera się instalacją Macieja Walaska „Drzewo krwi królewskiej” – symbolicznym wprowadzeniem w temat wystawy. Praca nawiązuje do motywu drzewa genealogicznego, stanowiącego metaforę dziedziczenia, przeznaczenia i odpowiedzialności wynikającej z urodzenia. Z kolei monumentalny obraz Aleksandry Skowronek „Koronacja”, umieszczony w centralnym punkcie ekspozycji, wprowadza widza w mistyczny wymiar królewskiej sakry. Inspirowany wydarzeniem koronacji Bolesława Chrobrego, ukazuje ją nie w świątyni, lecz pośród prastarej puszczy – w blasku boskiego światła symbolizującego sakrę i błogosławieństwo. Wśród prezentowanych dzieł znajdują się także: ręcznie malowana „Szkatułka Jadwigi” autorstwa Doroty Kriger, subtelna akwarela Igi Ordyniec „Królowa”, ekspresyjna rzeźba Renaty Popiół „Władza” oraz gliniane maski Wojciecha Łubianki „Królowie przeszłości” – inspirowane zachowanymi w paryskim Musée de Cluny głowami królów Judy, strąconymi z fasady katedry Notre-Dame podczas rewolucji francuskiej. W wystawie silnie obecny jest również wymiar duchowy i refleksyjny. Wojciech Jagielski zaprezentował „Maryję” – wydruk przedstawiający centralny fragment obrazu „Jezu Przemieniony, błogosław nam” z Bazyliki św. Małgorzaty w Nowym Sączu, uzupełniony szkicami olejnymi powstałymi w trakcie procesu twórczego.

„Uniwersum Królów” to opowieść o monarchach jako postaciach z pogranicza mitu i historii, o władzy, która jednocześnie błogosławi i zniewala, o człowieku, który nosząc koronę, pozostaje istotą pełną sprzeczności. Wystawa stawia pytania o naturę królewskiego powołania, odpowiedzialność i dziedzictwo, jakie pozostają w pamięci poddanych.

Ekspozycja czynna jest do 7 grudnia 2025 roku w Galerii Sztuki SOKÓŁ FOYER. Zachęcamy do jej obejrzenia – to niezwykła podróż przez symboliczny świat dawnych monarchów, w którym sacrum spotyka się z profanum, a historia nabiera ludzkiego wymiaru.

Więcej o programie 20. LABIRYNTU HISTORII 2025 - TUTAJ

www.labirynthistorii.pl


ORGANIZATORZY

               


Wydarzenie w ramach programu „Tysiąclecie Królestwa Polskiego” - cyklu wydarzeń i projektów zorganizowanych z okazji 1000. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego

Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego