Powstanie Warszawskie i jego echa na Sądecczyźnie – wykłady | LABIRYNT HISTORII 2024

Tematyka tegorocznych wykładów pozwoliła uczestnikom spojrzeć na powstanie warszawskie z kilku różnych perspektyw – od lokalnego wkładu Sądeczan, przez analizę mechanizmów zbrodni masowych, aż po poruszającą historię jednej z powstańczych sanitariuszek.

Dr Jakub Bulzak z I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza w Nowym Sączu wygłosił wykład pt. „Synowie i córki Ziemi Sądeckiej w Powstaniu Warszawskim”. Prelegent ukazał mniej znaną kartę historii powstania, koncentrując się na osobach związanych z Sądecczyzną. Wystąpienie poruszyło także temat pomocy, jakiej mieszkańcy Ziemi Sądeckiej udzielili warszawskim uchodźcom, którzy po zakończeniu walk zostali wysiedleni ze stolicy. Społeczność regionu zjednoczyła się, organizując zbiórki i udzielając długofalowego wsparcia, które trwało aż do wiosny 1945 roku.

Kolejny wykład, zatytułowany „Pamięć odnajdywana. Mechanizmy zbrodni masowych i ich skutki”, przedstawiła dr Alicja Bartuś z Oświęcimskiego Instytutu Praw Człowieka. Prelegentka przybliżyła dramatyczne losy warszawiaków deportowanych po upadku powstania do obozów koncentracyjnych, w tym Auschwitz. Wykład ten był nie tylko analizą skutków wojny, ale również głębszą refleksją nad mechanizmami prowadzącymi do zbrodni masowych i ludobójstwa. Przywołane przykłady z historii XX i XXI wieku stanowiły ostrzeżenie przed konsekwencjami dehumanizacji i przemocy systemowej.

W ramach wydarzenia udostępniony został również szerokiej publiczności wykład online, w ramach którego Michał Komuda z Muzeum Powstania Warszawskiego zaprezentował historię Danuty Gałkowej ps. „Blondynka”, sanitariuszki z Batalionu „Chrobry I”. Tytuł wykładu, „Siostro! Ratuj!” – Historia powstańczej sanitariuszki, Danuty Gałkowej «Blondynki»”, odnosi się do niezwykłego heroizmu bohaterki, która samotnie uratowała 21 osób z niemieckiej masakry w staromiejskim szpitalu. Gałkowa, przez wiele lat skrywająca swoje przeżycia, opisała je dopiero w książce „Byłam warszawskim Robinsonem” oraz w wywiadzie dla Archiwum Historii Mówionej. Wykład jest wzruszającym dopełnieniem tematyki powstania warszawskiego, ukazując jego wymiar osobisty i traumatyczne następstwa.

Wykłady prezentowane w ramach 19. LABIRYNTU HISTORII pozwoliły spojrzeć na powstanie warszawskie zarówno z perspektywy lokalnej, jak i ogólnonarodowej. Były to poruszające opowieści o bohaterstwie, solidarności i tragedii, które nie tylko kształtują naszą tożsamość, ale także uczą, dlaczego tak ważne jest pielęgnowanie pamięci o przeszłości.

Serdecznie dziękujemy prelegentom oraz uczestnikom za udział w tym wyjątkowym wydarzeniu. Zachęcamy do śledzenia kolejnych odsłon tegorocznego LABIRYNTU HISTORII!


ORGANIZATORZY