Pamięć o żołnierzach i kapelanie oddziału „Żandarmeria”
6 września 2025
-
9 zdjęć
W sobotę 6 września 2025 przedstawiciele Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ oraz Sokolstwa oddali hołd żołnierzom zbrojnej konspiracji antykomunistycznej w kilku ważnych dla historii Sądecczyzny miejscach związanych z oddziałem PPAN „Żandarmeria”.
Na wrześniowym szlaku podróży przez polskie dzieje najnowsze, obok ważnych rocznic 1 i 17 września, znajdują się także mniejsze, lokalne upamiętnienia. Od wielu lat spotykamy się przy grobach i pomnikach żołnierzy oddziału oraz ich niezwykłego kapelana, księdza Władysława Gurgacza. Polska Podziemna Armia Niepodległościowców (PPAN) była cywilną strukturą oporu przeciwko próbom skomunizowania społeczeństwa po II wojnie światowej. Terror totalitarnych rządów i werbunek płatnej agentury sprawiły, że na organizację spadła fala aresztowań. Ratunkiem stał się las i zawiązanie zbrojnego oddziału do obrony oraz walki z aparatem bezpieczeństwa komunistycznego państwa – tak narodziła się „Żandarmeria”.Uroczystości rozpoczęły się przy grobie dowódcy oddziału Stanisława Pióry „Emira” i jego podkomendnego Adolfa Cecura ps. „Lew” na cmentarzu w Nawojowej. Głos zabrał dyrektor krakowskiego oddziału IPN, a modlitwę poprowadził były kapelan prezydencki, ksiądz Zbigniew Kras. Wartę przy grobie pełnili członkowie GRH „Żandarmeria”, a kwiaty w imieniu Dyrektora MCK SOKÓŁ składało Sokolstwo z Sądecczyzny. Następnie uczestnicy udali się do Łabowej, gdzie również złożono kwiaty i znicze – tym razem pod pomnikiem księdza Władysława Gurgacza, kapelana oddziału.
Zgromadzeni w wielkim korowodzie, pieszo i zmotoryzowani, podążyli następnie tłumnie w kierunku Hali Łabowskiej – centralnego miejsca obchodów. Tam, przy pomniku upamiętniającym „Żandarmerię”, zgromadziło się kilkaset osób. Mimo nieprzyjaznej aury atmosfera uroczystości rozgrzewała serca uczestników. Hala Łabowska jest miejscem, obok którego znajdowała się leśna baza oddziału. Niegdyś istniały tu bacówki i zabudowania pasterskie, a konspiratorzy znajdowali oparcie w lokalnej ludności, która ofiarnie wspierała podziemie.
Centralnym punktem obchodów była polowa Msza święta, na którą przybyli przedstawiciele rodzin żołnierzy, samorządowcy, politycy, organizacje patriotyczne, leśnicy, poczty sztandarowe oraz liczne grono przyjezdnych, tradycyjnie odwiedzających we wrześniu Halę Łabowską. Organizatorami wydarzeń na terenie gminy Łabowa były Fundacja „Osądź mnie Boże”, Wójt Gminy Łabowa Marta Słaby oraz Jan Klimczak. Sokolstwo wspierało pierwszą część uroczystości, biorąc także udział w liturgii, co stało się już tradycją i jednym z założeń patriotycznej misji MCK SOKÓŁ.