Lachy na drodze do wpisu na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Dziedzictwo niematerialne to żywe przejawy tradycji przekazywane z pokolenia na pokolenie – m.in. zwyczaje, rytuały, święta, język, muzyka, taniec, rękodzieło czy wiedza o świecie i przyrodzie. To wszystko, co kształtuje tożsamość społeczności i tworzy jej kulturowy kręgosłup. Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego, prowadzona przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, służy dokumentowaniu, ochronie i promocji tych wyjątkowych zjawisk kultury, które są nadal żywe i mają znaczenie dla lokalnych społeczności. Wpis na listę nie jest formą ochrony prawnej, ale symbolicznym i społecznym uznaniem danego elementu jako dobra wspólnego, wartego przekazywania dalej.

W spotkaniu wzięli udział m.in.: Agata Mucha – koordynator regionalny Narodowego Instytutu Dziedzictwa ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego, Jan Smoleń – prezes Stowarzyszenia Lachów Sądeckich, przedstawiciele lokalnych społeczności z regionów Lachów Sądeckich, Limanowskich, Lachów od Dobrej i Lachów Szczyrzyckich oraz Monika Kurzeja i Patryk Rutkowski – przedstawiciele Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ. 

Podczas spotkania omówiono szczegółowo kluczowe zagadnienia obejmujące: gwarę, taniec oraz obrzędowość doroczną i rodzinną. Współpraca tak wielu osób reprezentujących różne grupy Lachów pokazuje, że dziedzictwo nie jest tylko zapisem historii, to żywy organizm, który oddycha wraz ze wspólnotą: w języku mówionym, w geście, śpiewie, domowym zwyczaju czy świątecznej obrzędowości. Dziedzictwo żyje tam, gdzie jest przekazywane, praktykowane i rozumiane – a takie spotkania są dowodem, że w regionie Lachów to poczucie odpowiedzialności i wspólnej tożsamości nie tylko przetrwało, ale dziś wręcz dojrzewa. To także dowód na świadome budowanie lokalnej tożsamości. 

Kolejne spotkanie zaplanowano na 23 września w Dobrej.