Interdyscyplinarny obóz badawczy w gminie Wiśniowa

Specjaliści z zakresu etnografii, etnomuzykologii, etnochoreologii i językoznawstwa objęli swoimi badaniami następujące miejscowości: Wiśniowa, Lipnik, Glichów, Kobielnik, Poznachowice Dolne oraz Wierzbanowa. Przeprowadzono około 30 wywiadów w 12 lokalizacjach. Pracownicy Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ odwiedzali najstarszych respondentów w domach prywatnych, wywiady z młodszymi przeprowadzano m.in. w Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Wiśniowej oraz budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Wierzbanowej.

Tematem przewodnim obozu były obrzędowość pogrzebowa, weselna, zwyczaje i obrzędy doroczne oraz dawne, tradycyjne rolnictwo. W trakcie wywiadów poruszano również kwestie tożsamości lokalnej oraz te związane ze strojem ludowym charakterystycznym dla tego regionu. W części językoznawczej wykorzystano kwestionariusz badań dialektologicznych, który pozwolił określić, które cechy gwarowe są nadal żywe w mowie mieszkańców, a które uległy już zanikowi. Badania koncentrowały się na stanie zachowania gwary, ze szczególnym uwzględnieniem dystrybucji samogłosek nosowych. Obszar objęty badaniami jest pod tym względem wyjątkowo zróżnicowany — leży bowiem na granicy myślenicko-bocheńsko-limanowskiej wyspy jednonosówkowej, czyli terenu, na którym doszło do fonetycznego uproszczenia systemu samogłosek nosowych. Prowadzone badania językoznawcze miały na celu dookreślenie jej północnej granicy.

Pracownicy Działu Badań i Opracowania Zbiorów MCK SOKÓŁ w Nowym Sączu składają serdeczne podziękowania Dyrektorowi Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Wiśniowej Panu Damianowi Pazdurowi oraz pracownicom tej instytucji Pani Barbarze Lis i Pani Joannie Juras, zaangażowanym w organizację wywiadów. Jesteśmy niezmiernie wdzięczni również wszystkim informatorom, którzy poświęcili nam swój cenny czas, dzięki czemu udało się zgromadzić pokaźny materiał dokumentujący dziedzictwo kulturowe tej części Małopolski, leżącej na styku kultur krakowskiej, góralskiej i lachowskiej.