Hołd Sokolstwa dla Sądeckiej Konspiracji Zbrojnej
14 września 2025
-
15 zdjęć
Historia małopolskich i sądeckich oddziałów niepodległościowych jest w pamięci mieszkańców wciąż żywym świadectwem odwagi, honoru i bezkompromisowej walki o ideały wolnej Polski. Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ towarzyszyło niezwykłym uroczystościom na beskidzkich bezkresach.
Tradycyjnie we wrześniu odbywają się liczne uroczystości patriotyczne w Małopolsce. Na Sądecczyźnie byliśmy obecni w dwóch wydarzeniach. Pierwsze, zorganizowane na terenie Gminy Nawojowa, zgromadziło mieszkańców w miejscu pamięci na Przełęczy pod Ostrą. MCK SOKÓŁ włączyło się w obchody poprzez wartę i poprowadzenie Apelu Pamięci.Pod Ostrą w imieniu europosła Arkadiusza Mularczyka głos zabrała Iwona Sus, szefowa jego biura, oraz wójt Gminy Nawojowa Stanisław Kiełbasa. Obecni byli radni z terenu gminy oraz przedstawiciele instytucji wojewódzkich, na czele z Iwoną Mularczyk, wicedyrektor Pedagogicznej Wojewódzkiej Biblioteki w Nowym Sączu.
Wspomniana przełęcz jest miejscem niezwykłym ze względów historycznych. Funkcjonowała tu gajówka, której leśniczy, zatrudniony w lasach hrabiego Adama Stadnickiego, prowadził punkt kurierski. Po aresztowaniu Jana Pryszcza ważny punkt na szlaku konspiracji przejęła jego żona, Wiktoria Pryszcz „Szarotka”. Praktycznie żaden oddział na Sądecczyźnie nie przechodził przez gajówkę lub nie korzystał z pomocy jej mieszkańców. Tam swoje pierwsze zgrupowanie zarządził największy oddział w regionie, późniejsza 9. kompania III batalionu 1. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Warto dodać, że hrabia Adam Stadnicki, właściciel i gospodarz lasów, był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Nowym Sączu, a jego syn Józef ps. „Kobuz” był faktycznym dowódcą lokalnej placówki Armii Krajowej.
Tego samego dnia, z Pasma Jaworzyny Krynickiej, wyruszyliśmy w Pasmo Radziejowej, gdzie pod „Skałą Świętej Kingi” znajduje się pomnik upamiętniający partyzantów legendarnych oddziałów „Zemsta” i „Grot” operujących w składzie Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica”. Sokolstwo działające przy Sądeckiej Sokolni wystawiło wartę przy pomniku upamiętniającym żołnierzy oddziałów podziemia antykomunistycznego. W uroczystości brał udział burmistrz Miasta i Gminy Stary Sącz Jacek Lelek oraz wielu radnych z terenu gminy. Mimo niesprzyjającej aury nie brakowało mieszkańców Sądecczyzny i gości z innych regionów.
Jako Polacy jesteśmy zobowiązani do zachowania pamięci o tych, którzy bronili niepodległości w najtrudniejszych czasach. Zobowiązujemy się do przekazywania wiedzy o heroicznych czynach tych niezwykłych ludzi, którzy są dla nas wzorem patriotyzmu i cnót narodowych. Nasza misja to edukacja oparta na wzorcach utrwalonych w polskiej historii i świadomości służby, co jest elementem współczesnej roli Sokolstwa.
Cześć ich pamięci.