Logo - SOKÓŁ Małopolskie Centrum Kultury, Instytucja Kultury Województwa Małopolskiego

70. rocznica obławy w Lesie Krzemieniny pod Przehybą

17 lipca 2025 - 17 zdjęć
W sobotę, 12 lipca, odbyły się uroczystości upamiętniające 70. rocznicę obławy w Lesie Krzemieniny pod Przehybą. Środowiska patriotyczne spotkały się, aby wspólnie upamiętnić ostatnich Żołnierzy Niezłomnych, którzy walczyli na Sądecczyźnie. Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ było partnerem wydarzenia.
Uroczystości rozpoczęły się o godzinie 11:00 Mszą świętą polową odprawioną przy obelisku, który upamiętnia miejsce śmierci dwóch członków zbrojnej konspiracji antykomunistycznej; Stanisława Perełki „Dębińskiego” i Józefa Walkosza „Buka”. W połowie 1949 r. UB rozbił ostatnie większe antykomunistyczne organizacje podziemne w Małopolsce jak Oddział Partyzancki „Wiarusy”, operujący w Gorcach, i Oddział „Żandarmeria” Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców na Sądecczyźnie. W kolejnych latach bezpieka tropiła ostatnich konspiratorów, którzy chronili się przed aresztowaniem w lasach, organizując „grupy przetrwania”, próbowali podejmować nierówną walkę z reżimem komunistycznym. Żołnierze grypy przetrwania „Dębińskiego” zginęli ponad 10 lat po zakończeniu II wojny światowej, 10 lipca 1955 roku na Krzemieninach podczas obławy prowadzonej przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej. Ich śmierć zakończyła działalność zbrojnego podziemia w Beskidzie Sądeckim, grupa przetrwania dowodzona przez „Dębińskiego należała do ostatnich na południu Polski. Po Mszy świętej odbyło się złożenie wiązanek i zniczy. W uroczystościach brał udział Senator RP, Jan Hamerski i Starosta Nowotarski, Tomasz Hamerski. Pracownik MCK SOKÓŁ przeprowadził Apel Pamięci, przybliżył historię upamiętnienia ostatnich partyzantów oraz zapoznał widzów z  inscenizacją nawiązującą do wspomnianych wydarzeń sprzed 70 lat. Dawid Golik z IPN Oddział Kraków przybliżył historię miejsca i członków oddziału. W inscenizacji brało udział kilkunastu członków grup rekonstrukcji historycznych: GRH „Żandarmeria” i PGRH „Błyskawica”. Po zakończeniu widowiska zebranych gości i uczestników zaproszono do wspólnej biesiady historycznej przy grochówce partyzanckiej. Dla gości przygotowano także stoisko z książkami historycznymi i specjalną zlotową pieczątkę. Organizatorem wydarzenia była Parafia świętego Wojciecha w Szczawnicy i parafialny oddział  Akcji Katolickiej w Szczawnicy, Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ było partnerem tego wspaniałego wydarzenia. Była to niezwykła okazja do poznania historii na górskim wakacyjnym szlaku.