Logo - SOKÓŁ Małopolskie Centrum Kultury, Instytucja Kultury Województwa Małopolskiego

138. rocznica powstania Sokolstwa Polskiego na Sądecczyźnie

25 maja 2025 - 66 zdjęć
Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ było wczoraj świadkiem ważnego wydarzenia – sądeckie sokolstwo świętowało rocznicę założenia pierwszego gniazda. Dodatkowym elementem obchodów była inscenizacja nawiązująca do obchodzonego w tym roku 1000-lecia Korony Królestwa Polskiego.
Wydarzenie rozpoczęto tradycyjnie Mszą Świętą w parafii św. Kazimierza Królewicza – kościoła wznoszonego niegdyś także rękami sądeckich druhów. Podczas nabożeństwa poświęcono sztandar Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół Sądecczyzna”, gniazda, które dziś działa i tworzy w murach sokolni.

Dalsza część uroczystości odbyła się w sali im. druha Romana Sichrawy. Tam, tradycyjnie, rozpoczęto od odśpiewania „Marszu Sokołów”. Gości powitał gospodarz sokolni – dziś siedziby Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ – dyrektor Andrzej Zarych. Po przedstawieniu programu wydarzenia druh Kamil Olesiński przekazał głos prezesowi Towarzystwa Gimnastycznego w Ropczycach, druhowi Waldemarowi Wilkowi, który opowiedział o inicjatywie artystycznej swojego gniazda. Druh prezes Szczepan Moskała z grybowskiego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół Świat Pracy” przedstawił historię i obecną misję gniazda znad Białej.

Na zakończenie tej części zaprezentowano działalność MCK SOKÓŁ w zakresie krzewienia idei sokolstwa i współpracy z gniazdami w regionie. Ciekawym akcentem spotkania była prezentacja nowego wydawnictwa MCK SOKÓŁ – książki „Historia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” 1887–1937” autorstwa druha Kazimierza Golachowskiego. To oraz inne publikacje, m.in. „Sokolnie Galicyjskie” autorstwa Marzanny Raińskiej, są dostępne w ofercie MCK SOKÓŁ dla wszystkich zainteresowanych.

Po spotkaniu w sali goście zostali zaproszeni do odnowionej Izby Sokolstwa. Dyrektor Andrzej Zarych odsłonił szarfę spod portretów wszystkich przedwojennych prezesów sądeckiego gniazda. Po krótkiej prezentacji uczestnicy wydarzenia zostali zaproszeni na poczęstunek.

W międzyczasie trwały przygotowania do plenerowej części obchodów, na którą przybyło wielu kolejnych uczestników. Wojowie z drużyny Bolesława Chrobrego rogiem zwołali ostatnich gości z sokolni. Na placu przed sokolnią i obecnym kościołem św. Kazimierza Królewicza zgromadziły się zastępy sokole, harcerskie, wojskowe, funkcjonariusze, kadeci, przedstawiciele instytucji, politycy oraz liczni przyjaciele sokolej sprawy.

Tam odśpiewano Hymn Państwowy i odbył się uroczysty Apel Pamięci. Przy pomniku „Za wolność” druh Waldemar Wilk zaprezentował wiersze „Sokoli lot” i „Biały Sokół”, nawiązujące do misji polskich Sokołów oraz do wielkiego przyjaciela sokolej idei – druha Karola Wojtyły, Świętego Jana Pawła II. Po złożeniu wiązanek i zniczy goście wzięli udział w inscenizacji wjazdu Bolesława Chrobrego i jego koronacji. Władca, w towarzystwie wojów, wjechał konno, a już po koronacji podniósł miecz i wezwał zebranych do odśpiewania dawnego hymnu Królestwa Polskiego – „Bogurodzicy”.

Ostatnim akcentem wydarzenia było wspólne zdjęcie i zaproszenie na kolejny jubileusz.

Wydarzenie odbyło się pod patronatem Marszałka Województwa Małopolskiego Łukasza Smółki, Posła na Sejm RP Patryka Wichra oraz Starosty Nowosądeckiego Tadeusza Zaremby. Wśród gości znaleźli się m.in. Poseł na Sejm RP Ryszard Wilk, Wiceprezydent Miasta Nowego Sącza Artur Bochenek, liczne organizacje i stowarzyszenia, a co szczególnie cieszy – licznie obecna młodzież.

W wydarzeniu uczestniczyli także przedstawiciele Zakonu św. Jana Pawła, członkowie nowosądeckiego Klubu Gazety Polskiej oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu. Do sądeckiej sokolni przybyli reprezentanci sześciu gniazd: Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Pilźnie, Rymanowie, Ropczycach, Zakopanem, grybowskiego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół Świat Pracy” oraz gospodarzy – „Sokół Sądecczyzna”.

W obchodach uczestniczyły poczty sztandarowe skautów z FSK „Zawisza” oraz nowosądeckiego hufca ZHP. Liczny pododdział i poczet sztandarowy wystawiły klasy mundurowe Zespołu Szkół w Marcinkowicach. Przy pomniku „Za wolność” wartę pełnili funkcjonariusze Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w umundurowaniu historycznym oraz druhowie TG „Sokół Sądecczyzna”. Funkcjonariusze nowosądeckiej jednostki wystawili również poczet sztandarowy.

W części inscenizacyjnej duże znaczenie miało wsparcie drużyny FSK „Zawisza” im. św. Jacka Odrowąża, która wspólnie z rekonstruktorami Sądeckiego Rycerstwa Zakonu Księżnej Kingi oraz Stowarzyszenia Żandarmeria odegrała scenariusz w roli drużyny książęcej.