Robert Bubel. ŚCIEŻKI NARRACJI

Aby namalować obraz, trzeba mieć powód. A w istocie wiele powodów, które składają się w różnych proporcjach na ten jeden. Czy potrafimy go nazwać? Czy malarz to potrafi? Może tak, może nie, ale nie to jest istotne. Bo język pojęciowy nie zawsze jest adekwatny i często ledwie sygnalizuje znaczenia zawarte w malarstwie.

Malujemy obrazy w przeświadczeniu, że musimy wyrazić coś ważnego. Ważnego dla nas. Ale czy ta wypowiedź ma faktycznie tę wagę i znaczenie – o tym mówi reakcja odbiorców. Tych, którzy patrzą, po swojemu przeżywają i interpretują. Bo sztuka to także – a może przede wszystkim? – forma międzyludzkiej komunikacji. Choć przecież nie wyrażanej słowem i pojęciem, to potencjalnie silnej w swoim działaniu.

Malarstwo nie jest mówieniem wprost, jest wielopłaszczyznowe i bywa wieloznaczne. Ale czy przez to dalekie od ludzkiego doświadczenia? Czy metafora w poezji nie nazywa spraw i rzeczy, które nasz prosty i logiczny język omija z bezsilnością?

W moim rozumieniu to, co obraz przedstawia, jest pretekstem do istotnej wypowiedzi malarza. Obraz częściej zadaje pytania, niż udziela odpowiedzi. Porusza, budzi emocje i skojarzenia – jeśli jest dobry i działa. Jeśli zaś nie, jest tylko dekoracją.

Każdy obraz opowiada jakąś historię. A raczej wiele historii. Metaforycznie i nie wprost, środkami malarskimi. Niezależnie od tego, czy jest to język figuratywny, czy abstrakcyjny. I to ona apeluje do widza o reakcję, zaprasza do współuczestnictwa i na niego działa. Te historie składają się w narrację, która wiedzie różnymi ścieżkami. Kierunki i punkt widzenia zmieniają się w czasie, ewoluują, zmieniają aspekty i środki wyrazu. I po tych ścieżkach prowadzi widza malarstwo. Jeśli ten, rzecz jasna, zechce tymi ścieżkami podążać. I jeśli obraz działa – jeśli ma tę siłę, żeby patrzącego wciągnąć w świat swoich znaczeń. Bo jeśli nie, pozostaje tylko dekoracją.