Pierwszy dzień VII Kongresu Kultury Regionów

W programie tego spotkania znajdują się dyskusje, warsztaty i koncerty.

Zgromadzeni uczestnicy i goście nie kryli radości, że po rocznej przerwie spowodowanej pandemią znów mogli się spotkać (przypomnijmy – VI edycja Kongresu odbyła się w formule online).

Tradycyjnie na dziedzińcu MCK SOKÓŁ odbyła się inauguracja Kongresu. Dźwięki rogu i trombity, na których zagrali Józef Broda i Krzysztof Trebunia-Tutka, obwieściły zgromadzonym gościom, że czas rozpocząć wydarzenie. Następnie Monika Dudek i Julia Doszna wykonały dwa piękne utwory wprowadzając wszystkich w zachwyt.

Oficjalnego otwarcia VII KKR dokonał dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ Andrzej Zarych oraz Członek Zarządu Województwa Małopolskiego Iwona Gibas.

Następnie wszyscy zgromadzeni przeszli do sali im. Lucjana Lipińskiego MCK SOKÓŁ, aby wziąć udział w uroczystej gali niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Podczas tegorocznej gali uhonorowane zostały zjawiska, które w latach 2019-2021 wpisano na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Jest ich aż 20 i są to:

2019
1. Kaszubska Gwiôzdka
2. Polonez - taniec polski
3. Zwyczaj wodzenia niedźwiedzia na Śląsku Opolskim
4. Kroszonkarstwo opolskie
5. Umiejętność ręcznego malowania wzoru opolskiego

2020
6. Wycinankarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej
7. Krzyżoki w Borkach Małych
8. Babski comber na Śląsku Opolskim
9. Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce
10. Pisanie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim
11. Zwyczaj dunajowania w Łukowej i okolicach,
12. Tradycyjne święcenie pokarmów w Dąbrowie Chotomowskiej,
13. Wysiewanie serc i krzyży na polach w okolicach Strzelec Opolskich,
14. Wypiek byśków i nowych latek Kurpiów Puszczy Zielonej
15. Carillonowa muzyka w Gdańsku
16. Chodzenie z kozą na Kujawach
17. Hafciarstwo z nadwiślańskiego Urzecza

2021
18. Bziuki – wielkanocny zwyczaj dmuchania ogni w Koprzywnicy
19. Umiejętność wytwarzania czepców warmińskich
20. Tradycyjne szkutnictwo Pucka

Krajowa Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego to spis przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski oraz forma ochrony dziedzictwa kulturowego wynikająca z podpisanej przez Polskę Konwencji UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Lista ma charakter informacyjny i zawiera opis zamieszczonych na niej zjawisk, ich rys historyczny, informacje o miejscu występowania i znaczeniu dla kultywujących je społeczności. Obecnie na Liście znajduje się 49 wpisów. Prowadzi ją Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.

Podczas gali uhonorowane zostały również wpisy na Krajowy rejestr dobrych praktyk na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego:

1. Działalność Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
2. Flis Wiślany - tradycja budowy łodzi drewnianych oraz żeglugi wiślanej
3. Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych z Targami Sztuki Ludowej
4. Tradycyjne śpiewy majowe przy kapliczkach w Żabnicy na Pomorzu Zachodnim
5. Spotkanie Czterech Świec

Rejestr ma charakter informacyjny. Jego celem jest upowszechnianie wiedzy o programach, projektach i działaniach prowadzonych na terenie Polski, mających na celu ochronę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Wpisy wręczali: dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa Bartosz Skaldawski oraz radca ministra kultury ds. UNESCO Joanna Cicha-Kuczyńska.

Co dwa lata Narodowy Instytut Dziedzictwa we współpracy z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu organizuje Galę wręczenia decyzji o wpisach na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie NDK. Na tę uroczystość zapraszani są depozytariusze, którzy uczestniczyli w przeciągu dwóch lat w procesie tworzenia wniosków na obie listy. Dzięki wspólnym rozmowom, spotkaniom podczas tej uroczystości dochodzi do wymiany doświadczeń związanych z procesem przekazu pokoleniowego, dokumentacją, problemami lub sukcesami w podtrzymywaniu zjawisk czy też umiejętności.

Kolejnym ważnym punktem gali było wręczenie przez Joannę Cichą-Kuczyńską oraz Iwonę Gibas Odznak Honorowych Województwa Małopolski Krzyży Małopolski, wzorowanych na krzyżu z Giewontu oraz medali Zasłużony Kulturze GLORIA ARTIS.

Decyzją Zarządu Województwa Małopolskiego Srebrnym Krzyżem odznaczeni zostali: Benedykt Poręba oraz Czesław Majewski. Złoty Krzyż Małopolski otrzymał Piotr Broda.

Srebrny medal Zasłużony Kulturze GLORIA ARTIS decyzją ministra dziedzictwa narodowego i sportu został wręczony Wojciechowi Tokarczykowi i Józefowi Tokarczykowi. Pani Jadwiga Gacek otrzymała brązowy medal GLORIA ARTIS.

Galę poprowadzili: Małgorzata Broda (dyrektor Oddziału Instytut Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich MCK SOKÓŁ) oraz Krzysztof Trebunia-Tutka. Uroczystość uświetnił występ folkowego zespołu żeńskiego S.H.A.

Transmisja wydarzenia odbyła się także na żywo na stronie Kongresu oraz kanale YouTube Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ.

***
To spotkanie miłośników kultury regionalnej potrwa do 22 października. Poszczególne wydarzenia odbywać się będą w Nowym Sączu (MCK SOKÓŁ), w Rytrze (Perła Południa) i w kilku miejscowościach Sądecczyzny (warsztaty).